Wigilia Paschalna

Wigilia Paschalna jest centralnym momentem Triduum Paschalnego i całego roku liturgicznego, najważniejszym wyrazem liturgicznej celebracji misterium paschalnego. Wszystkie obrzędy wigilii paschalnej odbywają się w nocy: nie wolno ich rozpocząć, zanim nie zapadnie zmrok, a należy je zakończyć przed świtem niedzieli. Msza święta tej nocy, choćby ją sprawowano przed północą, jest mszą niedzieli zmartwychwstania. Kto uczestniczy w tej mszy, może powtórnie przyjąć Komunię św. podczas mszy sprawowanej w dzień.

Przed kościołem kapłan czyni znak krzyża oraz pozdrawia lud, po czym błogosławi ogień, od którego zapala się paschał. Na świecy paschalnej kapłan kreśli krzyż i litery: Α (alfa) i Ω (omega). Oznacza to, że na początku był Bóg i on też przyjdzie na końcu jako Miłosierny Sędzia. Na paschale kapłan zapisuje bieżący rok, chcąc podkreślić, że Chrystus przechodzi od punktu alfa (od stworzenia świata) do punktu omega (końca świata) historii zbawienia, która przechodzi również przez ten konkretny rok. Kapłan mówi przy tym: Chrystus wczoraj i dziś (żłobiąc pionowe ramię krzyża); Początek i Koniec (żłobiąc poziome ramię krzyża); Alfa (żłobiąc literę alfa); i Omega (żłobiąc literę omega); do Niego należy czas (żłobiąc pierwszą cyfrę bieżącego roku); i wieczność (żłobiąc drugą cyfrę bieżącego roku); Jemu chwała i panowanie (żłobiąc trzecią cyfrę bieżącego roku); przez wszystkie wieki wieków. Amen (żłobiąc ostatnią cyfrę bieżącego roku). Ponadto kapłan wbija w paschał pięć gwoździ (gron) symbolizujących pięć ran Chrystusa, mówiąc przy tym: Przez swoje święte rany (wbija pierwsze grono) jaśniejące chwałą (wbija drugie grono) niech nas strzeże (wbija trzecie grono) i zachowuje (wbija czwarte grono) Chrystus Pan. Amen (wbija ostatnie grono). Swoją symbolikę ma również światło świecy paschalnej, rozjaśniające mroki ciemnego kościoła, odwołuje się do Chrystusa, który rozprasza mroki ludzkiego życia, nadając mu sens, a także do stworzenia świata kiedy w mrokach ciemności rozbłysła światłość.

Następnie diakon lub kapłan wnosi zapalony paschał do świątyni, zatrzymując się u progu, na środku świątyni i przed ołtarzem głównym śpiewając: Światło Chrystusa. Lud odpowiada wówczas: Bogu niech będą dzięki. Wszyscy zapalają świece od płomienia paschału, podając sobie światło. Następnie okadza paschał i śpiewa Exsultet – uroczyste Orędzie Wielkanocne zaczynające się od słów: Weselcie się już zastępy Aniołów w niebie….